Ineke Swinkels
Vraagverkenner
Sinds 3 juni 2024 zijn tien zorg- en welzijnsorganisaties in Zuid-Limburg aan de slag gegaan met het verkennend gesprek. De afgelopen maanden zijn medewerkers van deze organisaties getraind als vraagverkenner. Ineke Swinkels, sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij Mondriaan, is een van hen. Zij is getraind op het voeren van een ander gesprek met huisarts en hulpvrager: wegblijven van symptoombestrijding door goed te luisteren naar de echte vraag, zodat mensen op de juiste plek terechtkomen voor hulp. Wij spraken met Ineke over haar verwachtingen.
Kun je uitleggen wat het verkennend gesprek precies inhoudt?
“In het verkennend gesprek luisteren we vooral naar de hulpvrager. We focussen niet meer op een ziektebeeld, op wat er psychiatrisch aan de hand kan zijn. In plaats daarvan vragen we aan de hulpvrager wat er aan de hand is en waar wij kunnen helpen. We zetten mensen in hun eigen kracht en maken hen eigenaar van hun probleem. Wij kijken mee en waar nodig regelen we hulp. Dat kan binnen de ggz, het sociaal domein of op een ander gebied zijn. En soms blijkt hulp van buitenaf helemaal niet nodig.”
Wat is volgens jou de meerwaarde van het verkennend gesprek?
“Dat we niet meer voor de hulpvrager gaan bepalen wat er met hem of haar gaat gebeuren, maar dat diegene daar zelf inspraak in heeft. In het ‘oude’ proces besluiten zorgprofessionals in teamverband wat de beste behandeling is voor een hulpvrager. Bij deze nieuwe werkwijze is dat voorbij. We gaan uit van de kracht van de mens, dat vind ik het mooie. En zo sturen we niet alle hulpvragers de ggz in.”
Wat verandert er voor de hulpvrager?
“De hulpvrager kan niet meer zeggen: u bent de zorgprofessional, vertelt u maar wat er met mij aan de hand is. Want dat gebeurt vaak. Terwijl de hulpvrager meestal zelf goed weet welke hulp hij of zij nodig heeft. Daarom leggen we de verantwoordelijkheid terug bij de hulpvrager, zodat deze zelf de regie moet pakken. Wij vraagverkenners kijken en denken mee. Dat is een grote verandering. De hulpvrager kan niet meer een passieve, afwachtende rol aannemen.”
En wat verandert er voor jou als zorgprofessional?
“Wij als zorgprofessionals moeten een andere houding aannemen in de verkennende gesprekken. We moeten de juiste open, verkennende vragen stellen, zodat de hulpvrager vanuit het probleem gaat verkennen hoe hij of zij geholpen kan worden. Indien mogelijk en gewenst, sluit daar ook een naaste bij aan, zodat die kan helpen in het proces.
Voor mijzelf betekent dit dat ik minder ga behandelen en meer gesprekken ga voeren, waarbij ik een coachende en meedenkende rol heb. Die rol past goed bij mijn 43 jaar aan ervaring binnen de ggz als sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Ik vind het leuk om die ervaring hiervoor in te zetten.”
Voor mijzelf betekent dit dat ik minder ga behandelen en meer gesprekken ga voeren, waarbij ik een coachende en meedenkende rol heb. Die rol past goed bij mijn 43 jaar aan ervaring binnen de ggz als sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Ik vind het leuk om die ervaring hiervoor in te zetten.”
Wat zijn jouw verwachtingen van de nieuwe werkwijze?
“Ik ben heel enthousiast. Ik verwacht dat we hulpvragers naar de juiste plekken kunnen verwijzen, dat we huisartsen kunnen ontlasten, en dat de instroom in de ggz zal afnemen. Hierdoor kunnen we de mensen die onze hulp écht nodig hebben, nog beter helpen.”
Bekijk de video op de pagina Het verkennend gesprek voor meer informatie.
Bekijk de video op de pagina Het verkennend gesprek voor meer informatie.